18 May Çocuklarda Burun Tıkanıklığı
Her ne kadar yüzümüzün tam ortasında yer alarak bütün dikkatimizi çekse de, hokka gibi olması çok hoşumuza gitse ve güzel çocuklarımızın fındık burnunu bazen silmek için bile dokunmaya kıyamasak bile, burnun en önemli fonksiyonunu unutmamak gerekli: nefes almak.
Hayatın ilk yıllarından itibaren burundan nefes almak en az işitme ve görmek kadar önemli. Çocukluğunuzda annenizin yaptığı kurabiyenin kokusunu ömrünüz boyunca unutmamanızın sebebi bu. Koku hissi beyine en kısa mesafede ve direk olarak taşınan dolayısıyla, siz daha bilinçli olarak koku aldığınızı hissetmeden koku direk burnunuza ulaşıyor. Bu yaşlarda kazanılan burundan “kaliteli” nefes alma alışkanlığı bütün ömür boyunca devam ediyor. Yapılan çeşitli çalışmalar ağızdan alınan nefes ile burundan alınan nefes arasında hem hava kalitesi, hem koku alabilme, hem de sosyal ilişkilerimizi düzenlemekte etkileri olduğu bilinen feromonların hissedilebilmesi için çok önemli olduğunu. Koku alamayan çocuklar da aynı işitme veya görme problemi olan çocuklar gibi dış dünya ile bağlantımızı kuran hayati beş duyumuzdan birinden yoksun kalıyorlar.
Öyle ki tam çocuğun dış dünya ile olabildiğince temas etmesi, anılar oluşturabilmesi, dışarıdan uyaran alması, çevresiyle ilişki kurması gereken zamanda, burun tıkanıklığı olan bir çocuğun gelişimi eksik kalabiliyor, uzun dönemde bu öğrenme güçlüğüne kadar gidebilen problemlere yol açabiliyor.
Ayrıca vücudun büyümesi, gelişmesi ve kendini yenilemesi için sallınan hormonların önemli bir kısmının uyku esnasında salındığı bilinmekte, burundan nefes alamadığı için uyku kalitesi bozulan ve huzursuz olan bir çocuğun, büyümesi de etkilenebiliyor.
Çocuğunuzun burnu tıkalı sürekli ağzı açık geziyor, horluyor, yemek yerken zorlanıyorsa, iştahsızsa, uykusunda rahatsız sürekli hareket halindeyse burun tıkanıklığı açısından araştırmakta fayda var.
Gelin bakalım çocuklarda burun tıkanıklığına en sık sebep olan hastalıklar ve bunların olası çözümlerine bakalım;
Enfeksiyonlar, alerji, ev tozları ve polenler, bazen de yapısal anormallikler burun tıkanıklıklarına yol açabilir. Bazı ilaçların da burun kuruluğuna ve tıkanıklığına yol açtığını bilmelisiniz. Küçük bebeklerde yabancı cisimler de burun tıkanmasının nedeni olarak karşımıza çıkabilmektedir. Burun içi hava yolu yeni doğanda ve çocukta erişkine göre oldukça dardır.Bu yüzden burada oluşan herhangi bir anormal gelişim, şikayetlerin bir anda gürültülü şekilde ortaya çıkmasına neden olur.Burun alt solunum yollarının bekçisi görevini görür ve havanın burundan nemlendirilerek akciğerlere verilmesi vücudun solunum dengesi açısından oldukça önemlidir.
Doğumdan itibaren görülen burun tıkanıklıklarında sık sebeplerinden biri koanal atrezidir. Burun arkası ile geniz arasının zar veya kemik doku ile kapalı olmasıdır.Bu durum çocuk doğduğu günden itibaren kendini belli eder. Tek taraflı veya çift taraflı olabilir.
Doğum esnasında veya sonradan düşmelere bağlı septumda (iki burun deliğini burun içinde ayıran yapı), deformasyon , deviasyon(eğrilik) ve hematom (kan birikmesi) oluşabilir. Burun içine yabancı cisim kaçmaları, birtakım kist ve tümörler yine burun tıkanıklığı nedenleridir.
GENİZ ETİ ve BADEMCİK
Çocuklarda en sık burun tıkanıklığı sebebi Geniz etidir. Geniz eti bademcik gibi bir dokudur. Burnun arkasında olan, hemen hemen her çocukta olan ama kiminde çok büyük olup nefes almasını etkiyecek kadar hayatını etkileyebilir. Geniz etleri ise ancak özel aletler yardımı ile (endoskop) görülebilirler.
Geniz eti çok büyükse burundan nefes alıp vermeyi engeller. Buna bağlı olarak uykuda nefes durması (uyku apnesi) gibi hastalıklara sebep olabilir.
Çocuklarda bu uykudaki tıkanıklığını, yani uyku apnesini ilk anne babalar fark eder. Uykusunda yatakta dönen, huzursuz, horlayan, iç çeken çocuğun kısa aralıklarla nefes almaya ara verdiği ve nefesinin kesildiği fark edilir. Bu nefeste durmalar, on saniyeden başlayıp daha uzun saniyelere uzayabilir. Bu tıkanma sürelerinde vücut oksijensiz kalır. Bu süreçler gece boyunca defalarca tekrarlanabilir.
Uykuda tıkanmalar zamanla, çocuğun diş, yüz yapısını etkileyebilir. İlerleyen dönemlerde kalp ve akciğer hastalıklarına neden olabilir. Çocuktaki bu tıkanıklık durumunda sorun burundan kaynaklanıyorsa, kulaklar da etkilenebilir. Geniz bölgesinde bulunan kulak kanalı kapanarak, kulakta sıvı birikimine ve işitme kayıplarına neden olabilir. Bu durum daha da ilerlerse çocuğun işitme ve konuşma gelişimini engelleyebilir.
Anne babalar çocuklarının gece aşırı terlediğinden şikayet eder. Terleme, vücudun oksijensiz kalma dönemlerinden kaynaklanır. Genellikle iştahsızlık baş gösterir. Çocukta gece altını ıslatma problemlerini de olabilmektedir.
Geniz etleri, alerji, sinüzit, burun iltihapları, buruna sokulan yabancı cisimler, soğuk algınlıkları, düşmelerle oluşan, burun kıkırdak kemik yapısında darlık yaratan eğrilik ve sapmalar, konka adı verilen burun etlerinin irileşmesi. Burunda ekstra polip adı verilen et oluşumları nedeniyle horlama, uykuda nefesin kesilmesi belli başlı nedenlerdendir. İri bademcikler ve geniz etleri, iri dil çocukta horlama ve tıkanıklığa neden olan en büyük sebeplerdir.
Çocuklarda uyku apnesinin eğer geniz etine bağlı ise büyük olan geniz etinin alınması, bademciklerin büyüklüğü de eşlik ediyor ise aynı seansta bademciklerinde alınmasıdır.
Horlama ve uyku apnesi durumu nedenine yönelik tedavi edildiğinde ve sorunlar çözümlendiğinde ; Burunu açılan çocuğun uyku kalitesi düzelecektir. Uyku kalitesi düzelen çocuğun okul başarısı yükselecek, gece uykuda büyüme hormonu salgısı artacağından büyümesi ve gelişimi hızlanacak, iştahı yerine gelecektir.
YABANCI CİSİMLER
Sürekli tek taraflı burun tıkanıklığı olan özellikle 3 yaş altı çocuklarda yabancı cisim akıldan çıkarılmamalıdır. Bu yabancı cisimler çoğu kez çocukların oyuncak parçaları, çevrede buldukları boncuk, toka, bozuk para, dikiş iğnesi ya da toplu iğne gibi cisimleri burunlarına sokmaları ile sorunlara yol açabilirler Çocuğun burnuna sokabildiği yabancı cisimler genellikle yumuşaktırlar. Bunların arasında kâğıt mendil, toprak, oyuncak parçaları, silgi sayılabilir. Bazen çocuk bir şeyleri koklamaya çalıştığında da burnuna kaçabilir. Burunda yabancı cismin en sık belirtisi tek taraflı burun tıkanıklığıdır. Tıkalı olan burundan kötü kokulu akıntı gelir. Zaman, zaman akıntı kanla karışık olabilir. Tedavide doktor tarafından yabancı cismin burundan çıkarılması esastır
Alerjiye Bağlı Burun Eti Büyümeleri:
Burun, alerjik şikâyetlerin ortaya çıktığı en önemli organlardan biridir. Burun içindeki konka dediğimiz etler alerji nedeniyle olması gerekenden fazla şişer. Çocuğunuz sürekli burnunu ucu kaşıyor, avuz içiyle burnunu ucunu siliyor (allerji selamı) gözlerini ovuşturuyor, hapşırıyorsa allerji akla gelmelidir.
Burnu etkileyen alerjik maddeler daha çok solunan havadaki alerjenlerdir. Bazen yiyeceklere karşı olan alerjilerde burnu ve solunum yollarını etkileyebilir. Alerjide en etkili tedavi, alerjik olunan maddeden uzak durmaktır. Fakat bu her zaman mümkün değildir. Böyle durumlarda, antistaminik, dekonjestan, kortizon türü ilaç veya aşı tedavisi gerekebilir.
Burun içi Enfeksiyonlar
Mikroplar burun içine yerleştikten sonra, burun içindeki dokularda şişlik ve akıntı olur ve burunda tıkanıklık gelişir. Her insan yılda yaklaşık iki veya üç defa nezle, grip olur. Bu sayı, çocuklarda daha fazladır, yaş ilerledikçe, vücut savunması geliştikçe azalır. Özellikle okula başlayan çocuklarda bu sayı artar. Basit soğuk algınlığı, virüs denilen mikroplar tarafından oluşturulur. Antibiyotikler virüslere etki etmez, bazı virüslere etkili ilaçlar vardır ancak basit enfeksiyonlarda yan etkilerinin fazla olmasından dolayı bu tür ilaçlar kullanılmaz. Verilen basit nezle-grip ilaçlarının amacı şikâyetlerin ortadan kaldırılmasıdır. Burun açıcı, burun akıntısını seyreltici ilaçlar kullanılabilir.
Akut Sinüzitler
Kişinin direncinin zayıf olması sonucu bakteri dediğimiz mikroplarda ilave olursa, iltihap sıklıkla sinüs dediğimiz yüz kemiklerinin içindeki boşlukları da tutarak sinüzite yol açabilir. Burun tıkanıklığı ve koyu burun akıntısı yanında hangi sinüs boşluğunun etkilendiğine göre; yanakta, üst dişlerde, alında, gözlerin arasında veya arkasında ağrı ve hassasiyet hissedilebilir.
Çocuklarımızın sağlıkla nefes aldığı, ömürleri boyunca unutamayacakları koku anıları yarattıkları, mutlu güzel günler dileğiyle
Yorum Yok